اختلا لات تغذیه ای چیست؟

اختلالات تغذیه، مجموعه ای از مشکلات و اختلالات در الگوی تغذیه فرد است که ممکن است باعث تأثیرات زیادی بر روی سلامت جسمی و روانی فرد شود. این اختلالات می توانند شامل افراط در مصرف غذا (پرخوری)، کمبود مصرف غذا (بی اشتهایی عصبی)، تنوع ناکافی در تغذیه، اضطراب غذایی و بلع همه از نوع اختلالات تغذیه باشند.

افراط در مصرف غذا (پرخوری) به معنی مصرف بیش از حدی از غذا و احساس ناتوانی در کنترل خوردن است. این مسئله ممکن است منجر به چاقی و بیماری های مرتبط با آن، مشکلات قلبی، دیابت و استرس شود.

کمبود مصرف غذا یا بی اشتهایی عصبی به معنی داشتن وزن زیر حد نرمال بدن و تلاش برای کنترل و کاهش وزن است. این اختلال می تواند عواقب جدی مانند ضعف سیستم ایمنی، مشکلات عصبی و استخوانی، نارسایی کبد، اختلالات قلبی و حتی مرگ را به همراه داشته باشد.

تنوع ناکافی در تغذیه به معنی عدم مصرف مواد مغذی و گروه های مختلف غذاها به طور کافی است. این مشکل ممکن است کمبود ویتامین ها و مواد مغذی مهم را در بدن ایجاد کرده و ریسک بروز بیماری ها را افزایش دهد.

اضطراب غذایی نیز به معنی ترس و اضطراب نسبت به خوردن غذا است و ممکن است منجر به تغذیه ناکافی و کمبود مواد مغذی شود.

بلع همه نیز به معنی داشتن مشکل در فرآیند بلع غذاها است که می تواند باعث خوردن آسیبی به جسم و نارضایتی روانی شود.

در کل، اختلالات تغذیه می توانند باعث مشکلات جدی جسمی و روانی شود و نیاز به مشاوره حرفه ای و درمان دارند.

انواع اختلالات تغذیه ای

اگرچه اختلالات تغذیه ای انواع مختلفی دارد، برخی از آنها بسیار شایع تر از دیگران هستند. شایع ترین اختلالات تغذیه ای شامل بی اشتهایی، پرخوری عصبی و اختلال پرخوری ، پیکا (هوس خوردن مواد غیر خوراکی) است.

بی اشتهایی عصبی

بی اشتهایی عصبی (ناشتا) به معنای کاهش شدید نشاط و علاقه به خوردن است که نه به طور طبیعی و نه به علت عوامل جسمی مرتبط با خوراکی رخ می‌دهد. این اختلال معمولاً به عنوان یک عارضه عصبی یا روانی شناخته می‌شود و ممکن است بر اثر استرس، اضطراب، افسردگی یا اختلالات روانشناختی دیگر اتفاق بیفتد.

بی اشتهایی عصبی می‌تواند به علت استرس و نگرانی های زیاد، تغییرات عاطفی، تجربه ناراحت کننده یا حتی به علت عوامل روانی پیچیده تری مانند اختلالات اضطراب، افسردگی، اختلال وسواسی-اجباری و اختلال اضطراب اجتماعی رخ دهد.

نتیجه بی اشتهایی عصبی می‌تواند شامل کاهش وزن، کاهش انرژی، ضعف عمومی، کاهش سطح آهن و سایر مواد مغذی در بدن، نقصان در عملکرد شغلی و تحصیلی، مشکلات در روابط اجتماعی و روابط مشکل ‌زای خانواده باشد.

باید تاکید کرد که این اختلال در افرادی که در صنعت مد ولباس خصوصا مد و لباس زنانه فعالیت دارند بیشتر است, و نوجوانان و جوانان بیشتر از این سبک و الگو پیروی میکنند.

اگر شما یا کسی که می‌شناسید با بی اشتهایی عصبی مواجه هستید، بهتر است بهترین راهکار برای مدیریت آن را با یک روانشناس سلامت و بالینی یا متخصص تغذیه مشاوره کنید. ترکیبی از روش‌های روان درمانی، رفتاری، مکمل و تغذیه می تواند در بهبود و مدیریت بی اشتهایی عصبی کمک کند.

بولیمیا یا پرخوری عصبی

بولیمیا یا پرخوری عصبی یک اختلال تغذیه است که به معنی دوره‌های ناهنجار مصرف غذا به مقدار فراوان (بولیمی) و سپس تصمیم گیری برای از دست دادن وزن به طور نامعقولی (تعویض بولیمی) می باشد. در این اختلال، فرد دچار حالت کنترل نشده‌ای از خوردن می شود و تلاش می کند با استفاده از روش‌های نامناسب مثل استفراغ، استفاده از مسهل ها، تمرین بیش از حد و … از دسترسی به غذای مصرفی جلوگیری کند.

اختلال بولیمیا معمولاً به علت نگرانی شدید از وزن و شکل بدن، نگرانی از تأثیرات خوردن بیش از حد روی وزن، خوب بودن و تقبل دیگران، و بیش از حد اهمیت دادن به شکل بدن و ظاهر ایجاد می‌شود. این اختلال ممکن است با تأثیرات فیزیکی، شخصیتی و اجتماعی جدی همراه باشد. به عنوان مثال، عوارض فیزیکی شامل ریزش مو، مشکلات قلبی، مشکلات گوارشی و عوارض دندانی است. در مورد تأثیر تمایلات روانی، عوارض شامل افسردگی، اضطراب، فشار روانی و ایزوله‌سازی اجتماعی میشود.

باید تاکید کرد که این اختلال بیشتر در افرادی که درصنعت مد و پوشاک بخصوص مد پوشاک زنانه فعالیت دارند دیده میشود, و بیشتر نوجوانان و جوانان امروز دنباله رویه این سبک هستند.

بولیمیا ممکن است نیاز به درمان چند روشی را داشته باشد، که در آن روان درمانی، مشاوره تغذیه، بهبود روابط اجتماعی و ممکن است در برخی موارد مواد دارویی برای کاهش نشانه ها و علائم مورد استفاده قرار گیرد. مهمترین قدم برای درمان بولیمیا، مراجعه به متخصصان بهداشت روانی و تغذیه است که می توانند به شما کمک کنند تا این اختلال را مدیریت کنید و به طور سالم با تغذیه و بدن خود رابطه برقرار کنید.

اختلال پرخوری

اختلال پرخوری (Binge Eating Disorder) یک اختلال تغذیه است که با دوره‌های مکرر پرخوری بیش از حد (بینجینگ) و عدم کنترل بر روی سطح مصرف غذا اشتها و غذاها همراه است. در این اختلال، فرد تمایل به خوردن بیش از حدی دارد، اغلب در یک بازه زمانی کوتاه و به طور پنهانی میخورد، حتی زمانی که احساس سیری و اشباع را دارد.

اختلال پرخوری ممکن است به علت عوامل مختلفی مانند فشارهای روانی، استرس، اضطراب، افسردگی، مشکلات اجتماعی، عدم ارتباط سالم با غذا یا نارضایتی از شکل بدن رخ دهد. در بسیاری از موارد، این اختلال می تواند عامل اضافه وزن و چاقی شود، که به نوبه خود ممکن است با مشکلات جسمی و روانی مرتبط با چاقی همراه باشد.

برخی از علائم و نشانه های اختلال پرخوری شامل مصرف فراوان و بیش از حد غذا در کوتاهترین زمان ممکن، مصرف غذا بدون احساس گرسنگی یا سیری، حس خراشیدن و خوار شدن احساسی از خوردن، احساس نشاط و ارضایی بعد از پرخوری، و ایجاد حس بد به خاطر پرخوری و عدم کنترل بر روی غذاها است.

اگر شما یا کسی که میشناسید از اختلال پرخوری رنج می برد، بهتر است مراجعه به یک متخصص تغذیه و روانشناس بالینی یا سلامت با تجربه صورت گیرد. روش های درمانی شامل مشاوره روانشناختی، مشاوره تغذیه، مدیریت استرس و اضطراب، و تحرک بدنی منظم و سالم می تواند به کنترل اختلال پرخوری کمک کند.

پیکا (هوس خوردن مواد غیر خوراکی)

پیکا یا هوس خوردن مواد غیر خوراکی یک اختلال است که در آن فرد هوس برانگیزی برای مصرف و خوردن موادی که اغلب غیر خوراکی هستند، مانند خاک، قلم، خمیر، دیوارها، شن، یخ، مواد شیمیایی و غیره دارد. این هوس ناعا قلانه  است و مصرف این مواد غیر خوراکی با توجه به ویژگی خاص آنها منجر به مشکلات فیزیولوژیک و بهداشتی می‌شود.

علت دقیق پیکا هنوز به طور کامل مشخص نیست. اما تصور می‌شود که این اختلال می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی مانند تغذیه نامتعادل، کمبود مواد معدنی، عوامل فیزیولوژیکی، مشکلات روانشناختی مانند نگرانی، اضطراب، افسردگی و همچنین عوامل اجتماعی باشد.

با توجه به جدیت و مشکلاتی که این اختلال می تواند ایجاد کند، برای درمان پیکا بهتر است به متخصص تغذیه و روانشناس بالینی و سلامت مراجعه کنید. درمان معمولاً شامل مشاوره روانشناختی برای کشف و معالجه عوامل احتمالی روانشناختی مرتبط با پیکا، مصرف مکمل های معدنی و ویتامینی جهت کمک به کاهش هوس خوردن همراه با تغذیه بهینه و متعادل، و اعمال روش‌های جایگزینی سالم برای تأمین نیازهای جویدن و مکیدن می باشد.

مهم است که همکاری و مشاوره متخصصان حرفه‌ای را در این زمینه جستجو کنید تا بتوانید بهبودی در مدیریت پیکا و بهداشت و سلامتی خود را تجربه کنید.