شما در این مقاله می خوانید:

• فوبیا چیست؟
• تشخیص فوبیا
• کلاستروفوبیا یا ترس از فضای بسته
• ترس از محیط های طبیعی
• آگورافوبیا یا ترس از مکان های باز و وسیع
• گلوسوفوبیا یا ترس از سخنرانی عمومی
• آکروفوبیا یا ترس از ارتفاع
• نیکتوفوبیا یا هراس از تاریکی
• دنتوفوبیا یا هراس از دندان‌پزشکی
• هموفوبیا یا خون هراسی
• آویاتوفوبیا یا ترس از پرواز
• علت بروز فوبیا
• فوبیا چگونه درمان می شود؟

فوبیا چیست؟

فوبیا یک نوع اختلال اضطرابی است که با ترس و اضطراب از شیء یا وضعیت خاصی همراه است. فردی که با فوبیا مبتلا است، احساس ترس غیرمنطقی و بیش از حدی از مواجهه با شرایط و وسایل خاصی مانند بلندی، حیوانات، مردم، فضا، خدمات پزشکی و… دارد. این ترس ممکن است تا حدی شدید باشد که فرد را از انجام فعالیت‌ها دور نگه دارد و به روابط او با دیگران آسیب برساند. این رفتار به دلیل ترس بیش از حد و نگرانی از بروز وقایع ناراحت‌کننده ناشی از مواجهه با شرایط و وسایل مذکور است.

تشخیص فوبیا

تشخیص فوبیا برای روانشناسان امری مهم است. تشخیص فوبیا معمولاً بر اساس تاریخچه پزشکی و نمونه‌های شناختی از رفتار فرد در مواقع مختلف از او گرفته می‌شود. برای تشخیص دقیق‌تر فوبیا، پزشک ممکن است از روش‌های مانند مصاحبه با بیمار، تست های روانشناختی، مشاهده رفتار فرد در مواجهه با شرایط ترسناک و در نهایت استفاده از نشانگرهای فیزیولوژیکی مانند تغییرات ضربان قلب یا درجه عرق‌کردن بدن برای ارزیابی ترس و اضطراب فرد استفاده می کند.

کلاستروفوبیا یا ترس از فضای بسته

کلاستروفوبیا به معنای ترس از فضای بسته است. افرادی که با این بیماری مبتلا هستند، احساس ترس و وحشت شدیدی در مواجهه با فضاهای بسته مانند اتاق‌های کوچک، قفسهای ذخیره‌سازی یا حتی بالای سرشان حین نشستن در هواپیما می کنند. این ترس ممکن است به شدت باشد و باعث محدود شدن زندگی روزمره و رفتار‌های جلوگیری‌کننده شود. برخی از علائم کلاستروفوبیا شامل آرامش نداشتن، تعریف کردن وضعیت بسته بودن، عرق کردن بدن، حالت تهوع، تنگی نفس و شکست حتی در مواجهه با فضاهای کوچک و بسته می‌شود. درمان کلاستروفوبیا می تواند شامل روش‌های مانند درمان شناختی-رفتاری و پزشکی باشد.

ترس از محیط های طبیعی

ترس از محیط‌های طبیعی معمولا به عنوان فوبیای طبیعت شناخته می‌شود. افرادی که با این فوبیا مبتلا هستند، احساس ترس و وحشت شدیدی در مواجهه با شرایطی مانند ارتفاع، آب، ترس از جانوران و… دارند. این ترس ممکن است به شدت باشد و باعث اختلال در زندگی روزمره و تجربه تفریحات در محیط های باز شود. برخی از علائم فوبیای طبیعت شامل احساس نامراوا، ترس از بروز رویدادهای ناخوشایند، عرق کردن بدن، افزایش ضربان قلب و تنفس نیز می تواند به وجود آید. برای درمان فوبیای طبیعت، پزشکان معمولا از ترکیب درمان شناختی-رفتاری و پزشکی درمانی استفاده می کنند، که شامل روش‌هایی مانند داروهای ضد اضطراب، مشاهده رفتار در صورت مواجه شدن با ترسناک‌ها، تمرینات تنفسی و تقویتی، آموزش نحوه تحلیل احساسات و فکرهای غلط می شود.

آگورافوبیا یا ترس از مکان های باز و وسیع

آگورافوبیا یا ترس از مکان های باز یا گسترده، یکی از انواع فوبیاهاست و به معنای ترس شدید و نامنطقی از مواجهه با فضاهای گسترده، باز، فراوان و یا بی حد و مرز است. افرادی که با این بیماری مبتلا هستند، ترس و وحشت شدیدی از فضاهای باز و گسترده تجربه می‌کنند. این ترس به شدت باعث محدودیت زندگی شخص می‌شود و ممکن است او را از انجام کارهای روزمره و فعالیت‌های تفریحی مانند بازدید از شهرها، سفر به مناطق طبیعی و رانندگی در جاده‌های پرتردد محروم کند. برخی از علائم آگورافوبیا شامل عرق کردن بدن، تنگی نفس، درد گردن، حس هیجانزده و شکست حتی در مواجهه با این فضاها می‌شود. درمان آگورافوبیا می‌تواند شامل روش‌های روانشناختی مانند درمان شناختی – رفتاری و مشاوره روانشناسی و یا پزشکی باشد.

گلوسوفوبیا یا ترس از سخنرانی عمومی

گلوسوفوبیا یا ترس از سخنرانی عمومی، یکی از نوعی از فوبیاها است که در افراد ترس، استرس و اضطراب ناشی از سخنرانی در جمع بزرگ و یا در جلوی افراد ناشناخته یا شناخته شده دارد. افرادی که با این بیماری مبتلا هستند، اجتناب از سخنرانی در جمع و یا حتی فرار از این وضعیت ها را انتخاب می کنند. این ترس می‌تواند به شدت باشد و باعث عدم اعتماد به نفس، شک و شلوغی کلامی و فیزیکی پیش و در حین سخنرانی شود. برای درمان گلوسوفوبیا، روش‌های شناختی-رفتاری، مشاوره روانشناسی، داروهای ضد اضطراب و یا ترکیب این روش‌ها به کار گرفته می‌شود. درمان‌های روانشناختی به شخص کمک می‌کند تا شناخت خود را افزایش دهد، فیزیکی و عاطفی خود را کنترل کند، بهبود خود را در برنامه‌ریزی و اجرای یک سخنرانی بیاموزد و در نهایت اعتماد به نفس او را تقویت نماید.

آکروفوبیا یا ترس از ارتفاع

آکروفوبیا یا ترس از ارتفاع، یکی از انواع فوبیاها است و به معنی ترس غیرمنطقی و شدید از وسیع‌ترین نواحی اطراف و انواع ارتفاعات مانند کوه‌ها، برج‌ها و راه‌های فرودگاه است. افرادی که با این فوبیا مبتلا هستند، در مواجهه با ارتفاع، شرایط عصبی و عضلاتی فرود و اضطراب شدیدی تجربه می‌کنند. این اضطراب می‌تواند به شدت باشد و باعث ایجاد محدودیت در حرکت و فعالیت‌های روزمره افراد گردد. درمان آکروفوبیا ممکن است شامل درمان‌های روانشناختی، مشاوره روانشناسی، ترکیب درمان روانی و دارویی، و توجه به شرایط فیزیکی افراد باشد. به کمک مشاوره‌گرها و تمرینات خاصی که انجام می‌دهند، افراد می‌توانند فرصتی برای تقویت اعتماد به نفس، تفکر هنجاری و عملکرد سازماندهی‌شده در شرایط ارتفاعاتی را دست یابند.