شما در این مقاله می خوانید:

•  اختلال خواب

• علت اختلال در خواب

• علائم اختلالات خواب

• انواع اختلالات خواب چه هستند؟

اختلال خواب

اختلال خواب به عنوان یک اختلال روانی، باعث تغییر در الگوهای خواب و استراحت فرد می‌شود. این اختلال ممکن است با مشکلاتی مانند دشواری در برقراری خواب، بیدار شدن مکرر در طول شب یا خواب غیر عمیق و نامطلوب همراه باشد. افراد مبتلا به اختلال خواب ممکن است از خواب درست و کامل برخوردار نباشند، که در نتیجه آنها در طول روز احساس خستگی، ناراحتی، کاهش تمرکز و افزایش خطر بروز مشکلات روانی و فیزیکی دیگر می‌کنند.

اگرکه با اختلال خواب مواجه هستید. اختلال خواب می‌تواند تأثیری جدی بر سلامتی و کیفیت زندگی شما داشته باشد. در ادامه چند راهنمایی برای کمک به حل مشکل خواب شما آورده شده است:

1. روال خواب منظم: سعی کنید هر شب در ساعت مشخصی به خواب رفتن و بیدار شدن کنید. حتی در روزهای تعطیل هم به همین روال پایبند باشید.
2. ایجاد محیط مناسب برای خواب: اطمینان حاصل کنید که اتاق خوابتان را برای خواب مناسب تهیه کرده اید. از زوایای تاریک، صداهای کم، و دمای مناسب (معمولا در حدود 18-20 درجه سانتیگراد) اطمینان حاصل کنید. همچنین استفاده از تخت خواب و البسه راحت نیز می‌تواند به خواب شما کمک کند.در صورت امکان کمی پنجره باز باشد مخوصا در بهارو تابستان.
3. اجتناب از مواد محرک: مواد مانند قهوه، نیکوتین،میوه و الکل می‌توانند بر خواب شما تأثیر بگذارند. سعی کنید از مصرف آن‌ها در ساعات قبل از خواب خودداری کنید.
4. فعالیت بدنی منظم: فعالیت بدنی منظم در طول روز می‌تواند به تنظیم ساعت خوابتان کمک کند. با انجام ورزش‌های مناسب، مثلاً پیاده‌روی یا یوگا، استرس روزانه را کاهش دهید.و تحرکات زیاد ورزشی سه ساعت قبل از خواب باشد.
5. راه‌های آراسته شدن قبل از خواب: زمانی را برای آرامش فراهم کنید. قبل از خواب می‌توانید حمام گرم بگیرید، کتابی که دوست دارید بخوانید یا تمرین تنفس گرما را انجام دهید تا به بدنتان کمک کنید به خواب بروید.

اگر مشکلات خواب شما بیشتر از چند هفته ادامه دارد و تأثیر بر روی عملکرد روزمره شما دارد، بهتر است که به متخصص روانشناسی  سلامت یا بالینی مراجعه کنید تا علت اختلال خواب شما را تشخیص دهد و درمان مناسب را تجویز کند.

علت اختلال در خواب

علت اختلال در خواب می‌تواند به صورت گسترده‌ای متنوع باشد و بسته به شرایط فردی متفاوت است. برخی از علل اختلال در خواب عبارتند از:

استرس و اضطراب: نگرانی‌ها، مشکلات روزمره، وضعیت‌های زندگی نامطلوب و اضطراب می‌توانند عامل ایجاد اختلال در خواب شوند.

بیماری‌ها و مشکلات جسمی: برخی بیماری‌ها مانند درد، آرتروز، بیماری‌های قلبی، تنفسی و عصبی ممکن است خواب خوب را با مشکل مواجه کنند.

استفاده از مواد مخدر و الکل: مصرف الکل، مواد مخدر و داروهای اعتیاد آور ممکن است از جمله عواملی باشند که به خواب نامطلوب و اختلال در آن منجر شوند.

اختلالات عصبی و روانی: برخی اختلالات روانی مانند افسردگی، نشانه‌های اضطراب، اختلالات شخصیتی و اختلال فشار شغلی می‌توانند خواب را تحت تأثیر قرار دهند.

عوامل زیستی و محیطی: عواملی مانند نور بیش از حد، صدا، دما، وضعیت بستر و البسه یا اقلام خواب ممکن است بر خواب تأثیر بگذارند.

تشخیص دقیق علت اختلال در خواب نیازمند مشاوره و بررسی تخصصی از طرف یک روانشناس سلامت یا بالینی است. درتشخیص دقیق علت اختلال در خواب نیازمند مشاوره و بررسی تخصصی از طرف یک روانشناس سلامت یا بالینی است. در صورت داشتن مشکل مزمن در خواب، بهتر است به پزشکی مراجعه کنید تا به شما راهنمایی کند و آزمایش‌های لازم را انجام دهد تا علت دقیق مشکل خواب شما مشخص شود و بتوانید درمان مناسب را دریافت کنید.

علائم اختلالات خواب

علائم اختلالات خواب ممکن است متنوع باشد و به نوع اختلال، شدت آن و شخصیت هر فرد بستگی دارد. اما برخی از علائم عمومی اختلالات خواب عبارتند از:

دشواری در خواب آغازین: ممکن است سختی در به خواب رفتن، زمان طولانی برای خوابیدن یا بیدار شدن مکرر در طول شب داشته باشید.

خواب ناپایدار: اگر دچار خواب ناپایدار باشید و در طول شب چندین بار بیدار شوید یا خواب خیلی سبکی داشته باشید، این می‌تواند یک علامت اختلال خواب باشد.

خستگی و خواب آلودگی روزانه: اگر در زمان بیداری احساس خستگی و خواب آلودگی مداومی داشته باشید، این ممکن است نشانه اختلال در خواب باشد.

بیدار شدن زودهنگام صبح ها: اگر بیش از حد زود صبح بیدار می‌شوید و نمی توانید دوباره به خواب بروید، ممکن است مشکلی در ارتباط با الگوی خوابتان وجود داشته باشد.

احساس خوابیدگی روزانه: اگر در طول روز به طور مداوم احساس خوابیدگی می کنید و نمی توانید بیدار بمانید، این نشانه می تواند بر اختلالی در خوابتان باشد.

کاهش تمرکز و کارایی: مشکلات در خواب می‌توانند منجر به کاهش تمرکز، حافظه ضعیف و کاهش کارایی در روزمره شود.

تغییر در خلق و خو: اختلال در خواب می‌تواند به تغییرات خلق، اضطراب، عصبانیت و افسردگی منجر شود.

به هر حال، برای اطمینان و دریافت تشخیص دقیق، بهتر است به متخصص سلامت یا بالینی مراجعه کنید تا بتواند سبب و علت اختلال در خوابتان را تشخیص دهد و درمان مناسبی را تجویز کند.

انواع اختلالات خواب چه هستند؟

انواع اختلالات خواب متنوعی وجود دارد. در زیر برخی از شایع‌ترین اختلالات خواب را ذکر می‌کنم:

یا بی‌خوابی (Insomnia) در این اختلال، شخص دارای مشکل در فرایند خواب آغازین، حفظ خواب خواب عمیق است.

 وهنگام بیدار(Hypersomnia) ممکن است افراد مبتلا به هیپرسومنی تمایل زیادی به خواب داشته  شدن نیز احساس خوابیدگی و خستگی کنند.

هیپنوپمپی (Hypnopompic/Hypnagogic hallucinations) در این اختلال، شخص در حالت بیداری یا خواب آغازین، حالت‌های ترسناکی را تجربه می‌کند که می‌تواند مربوط به رؤیاها وغیرواقعیتها باشد.

قاعده خواب نامنظم (Irregular sleep-wake rhythm) در این اختلال، الگوی خواب و بیداری فرد غیرمنظم است و شخص می‌تواند در طول ۲۴ ساعت به شکل پراکنده خوابیده و بیدار شود.

اپنه  خواب (Sleep apnea) در این اختلال، توقف‌های مکرر در تنفس در طول خواب رخ می‌دهد، که می‌تواند با بیدار شدن مکرر و تلاطم خواب همراه باشد.

نارکولپسی (Narcolepsy) نارکولپسی اختلالی است که شخص بطور غیرمنتظره به خواب میرود خواب در طول روز را شامل می‌شود.

پارا سومنیا (Parasomnia)میدهد  این اختلالل شامل نوعی از نابهنجاری خواب است، که درخواب رخ ممکن است در حین به خواب رفتن، خواب، مراحل خواب یا در طی بیدار شدن از خواب رخ دهد. خواب ‌پریدگی، کرختگی خواب، راه‌رفتن درخواب و سایر حالت‌های شبیه‌ساز رخ میدهد.

این فقط چند نمونه از اختلالاتی هستند که ممکن است در خواب بروز کند و متاسفانه مجال بیشتر در این مقاله  نیست. هر اختلال خواب باید توسط یک متخصص درمان شود و درمان در هر مورد به استناد نوع و شدت اختلال متفاوت خواهد بود.