شما در این مقاله می خوانید:
- فشار خون عصبی چیست؟
- استرس و فشار خون چه رابطهای دارند؟
- فرق فشار عصبی با فشار خون بالا چیست؟
- علائم فشارخون عصبی
- دلایل فشار خون عصبی چیست؟
- عوارض فشار خون عصبی چیست؟
- درمان فشار خون عصبی چیست؟
- برای فشارخون عصبی چه بخوریم؟
- برای فشارخون چه چیزهایی مضر است؟
فشار خون عصبی چیست؟
فشار خون عصبی به فشار خونی گفته میشود که در نتیجه تنش های عصبی و روانی بالا ایجاد میشود. افرادی که به شدت تحت فشارهای عصبی قرار میگیرند، ممکن است دچار فشارخون عصبی شوند. تنش های اجتماعی، مشکلات خانوادگی، استرس، اضطراب و درد ناشی از تنش میتوانند یکی از عوامل ایجاد کننده فشارخون عصبی باشند. این نوع فشار خون معمولا بطور موقتی است و با کاهش تنش های عصبی، فشار خون به مرور زمان به حالت طبیعی خود باز میگردد.
استرس و فشار خون چه رابطهای دارند؟
استرس و فشار خون دارای رابطه مستقیمی هستند و میتواند باعث افزایش فشار خون شود. هنگامی که شخص با شرایط استرس زا مواجه میشود، سیستم اعصابی که مسئول کنترل عملکرد قلب و عروق خونی است، فعال میشود و باعث افزایش فشار خون میشود. این افزایش فشار خون خیلی مهم نیست، اما اگر شخص دچار استرس برای مدت زمان طولانی بوده و به طور صحیح مدیریت نشده باشد، ممکن است فشار خون مقدار قابل توجهی افزایش یابد و به فشار خون بالا منجر شود. به عنوان یک راهکار بهتر است دو روش کاهش استرس را دنبال کرد: تمرین بدنی منظم و روش های تنفسی و آرامش بخش.
فرق فشار عصبی با فشار خون بالا چیست؟
)فشارخون بالا Hypertension) )و فشار خون عصبی (White Coat Hypertension) از نظر علائم بالینی و نشانههای شناختی و بررسیهای مرتبط با فشار خون، متفاوت هستند.
فشارخون بالا به معنای داشتن فشار خون دائمی بالاست که در آن فشار خون در وضعیت استراحت بیشتر از ۱۴۰/۹۰ میلیمتر جیوه باشد. فشار خون بالا میتواند علایم جانبی از قبیل سردرد، خستگی و گیجی را در افراد ایجاد کند. این شرایط میتوانند باعث آسیب به عروق، قلب و سایر اعضای بدن شوند.
فشار خون عصبی نیز به معنای داشتن فشار خون بالا است، اما تنها در محیط دکتر یا مراکز درمانی مشاهده میشود. بطور کلی، در این شرایط، فشار خون تحت تأثیر عوامل روانی و عصبی قرار میگیرد و بطور غالب نشان دهنده نگرانی افراد در مورد سلامتی خود است. این نوع از فشار خون بیشتر به دلیل صدمه نادیده گرفته شدن عوامل استرس زا طی فرآیند اندازهگیری فشار خون در مراکز درمانی رخ میدهد.
علائم فشارخون عصبی
فشار خون عصبی به عنوان یک حالت گذرانه و موقت، ممکن است به همراه نداشتن هیچ علامت بالینیای همراه باشد، اما برخی از علائم رایج که میتواند در افراد مبتلا به فشار خون عصبی دیده شود عبارتند از:
بروز سردردهای شدید
خونریزی از بینی
خسته بودن و داشتن حالت گیجی
ایجاد اختلال در بینایی و تار دیدن
بروز اختلالات تنفسی
ریتم نامنظم قلب و زیاد شدن تعداد ضربات آن
داشتن درد در ناحیه قفسه سینه
مشاهده خون در ادرار
احساس ضربه در ناحیه سینه، گردن و گوش
ایجاد انقباض در بطن چپ
دفع سدیم از بدن
عرق کردن
ایجاد حالت گزگز در دست و پا
دکتر محمد اسلامی روانشناس بالینی
- دکترای روانشناسی از دانشگاه ممتاز اروپا
- فلوشیپ بیماریهای سایکوسوماتیک(روان تنی)
- دارای پروانه نظام روانشناسی ایران
- عضو انجمن روانشناسی ایران
دلایل فشار خون عصبی چیست؟
علت فشار خون عصبی هنوز مشخص نشده است، اما فرضیههای مختلفی در این زمینه وجود دارد. بعضی از تئوریها عبارتند از:
تنش های روانی: برخی از افرادی که در موقعیت های استرس زا و تنش بنیه فعالیت دارند، ممکن است در معرض فشار خون عصبی قرار بگیرند.
ژنتیک: در برخی از مطالعات، به نظر میرسد که برخی از افراد به دلیل ژنتیک ممکن است بیشتر در معرض فشارخون عصبی قرار گیرند.
فشار روانی: برخی از پژوهشها نشان میدهند که فشار روانی میتواند عامل افزایش فشار خون عصبی باشد.
خودپنداره منفی و استرس: برخی از افراد که دارای خودپنداره منفی و استرس هستند، احتمالاً بیشتر در معرض فشارخون عصبی قرار میگیرند.
شیوع فراوان کافئین: مصرف زیاد نوشیدنیهایی که کافئین دارند، ممکن است باعث افزایش فشار خون عصبی شود.
سن و جنسیت: پژوهشها نشان میدهند که فشار خون عصبی بیشتر در مردان و در افراد بالای ۶۰ سال با شیوع هچنین تیپ فشار خونی بیشتر است.
عوارض فشار خون عصبی چیست؟
فشار خون عصبی به طور کلی مشکل جدی و خطرناکی نیست و عوارض زیادی ندارد، بطوریکه بیشتر برای بیماران نگران برای کاهش فشار خون بالاجهت انجام تست در محیط پزشکی مشاهده میشود. با این حال، اگر شخص مشکلات دیگری دارد که باعث افزایش فشار خون عصبی میشود، ممکن است عوارضی برای او پیش آید، شامل:
- افزایش بیماریهای قلبی و عروقی، و مشکلات شریانی مانند نارسایی قلبی، سکته قلبی و افزایش خطر بروز آنها.
- افزایش خطر بروز مشکلات کلیوی، به عنوان مثال کمبود کلیوی یا نارسایی شدید.
- افزایش خطر بروز مشکلات جهتگیری، سرگیجه، عدم تعادل و سایر علائم اعصابی.
- افزایش خطر بروز بیماریهای چشمی، مانند رتینوپاتی دیابتیک، که باعث تضعیف بینایی میشود.
- آسیب به پایین آوردن رگها و سایر علائم کرونری در بعضی افرادی که فشار خون بالایی در مقابل تنش روانی دارند.
درمان فشار خون عصبی چیست؟
بطور کلی، درمان فشار خون عصبی شامل تغییر سبک زندگی و در برخی موارد مصرف دارو میشود. در ادامه به برخی از روشهای درمانی فشار خون عصبی اشاره خواهیم کرد:
- تغییر سبک زندگی: عواملی مثل تغذیه مناسب، فعالیت و ورزش منظم، کاهش میزان مصرف سدیم، کاهش مصرف الکل و دخانیات و مدیریت استرس میتواند به کنترل فشار خون عصبی کمک کند.
- داروها: بسته به شدت و فراوانی فشار خون عصبی، پزشک میتواند یک دارویی را دستور دهد تا به دنبال کاهش فشار خون باشد. در بعضی از موارد، البته، دارو الزامی نیست.
- تکنیکهای مدیریت استرس: شامل تمرینات تنفسی عمیق و مراحل تحریک و چشمپوشی.
- تکنیک های روانشناسی: تکنیک هایی مانند شناخت رفتاری و تمرینات یوگا و مدیتیشن میتوانند به کنترل استرس و فشار خون عصبی کمک کنند.
درمان رفتاری شناختی
یکی از معروف ترین روش های درمانی در علم روانشناسی میباشد. در این روش به فرد تحت درمان آموزش داده میشود که چطور افکار و عادات مخربش را شناسایی کند و با آنها برخورد کند.
برای فشارخون عصبی چه بخوریم؟
برخی از تغذیه هایی که میتواند در کنترل فشار خون عصبی مفید باشد شامل:
- مصرف مواد غذایی کم خطر نمک مانند سبزیجات، میوههای خشک و سبزیهایی همچون تره فرنگی، اسفناج و آووکادو.
- مصرف غذاهای کم چرب، مانند ماهی، مرغ و گوشت چرخ کرده کم چرب.
- مصرف غذای حاوی پتاسیم بالا مانند موز، آلبالو، هلو، آووکادو، سیر و گوجهفرنگی.
- مصرف مواد غذایی حاوی منیزیم، مانند کاج، بادام، هویج، شوید، گیاه پنیرک و بروکلی.
- مصرف مواد غذایی حاوی اسیدفولیک مانند لوبیا، کدو، سبزیجات تارتار کش، کاهو و بروکلی.
- مصرف الکل، قهوه و سایر نوشیدنیهای حاوی کافئین را به میزان کمتری کاهش دهید. همچنین، محصولات فرآوری شده و غذاهای با بالاترین مقدار نمک را اجتناب کنید. در نهایت، مصرف مرتب و درست حتی در مقدار کم نیز از مهمترین راههایی که برای کنترل فشار خون عصبی موثر هستند.
برای فشارخون چه چیزهایی مضر است؟
مصرف بعضی مواد و عوامل میتواند فشار خون را افزایش دهد و برای افرادی که با فشار خون بالا روبرو هستند، میتواند مضر باشد. برخی از این مواد و عوامل شامل:
- نمک: مصرف بیش از حد نمک میتواند فشار خون را افزایش دهد و برای افرادی که با فشار خون بالا مبارزه میکنند، مضر است.
- قلیایی نوشیدنی ها: مصرف بیش از حد قلیایی نوشیدنی ها میتواند باعث افزایش فشار خون شود.
- الکل: مصرف بیش از حد الکل به طور موقت فشار خون را افزایش میدهد و ممکن است عوارضی دارد، اما به طور کلی مصرف الکل در مقدار معتدل شاید مشکل ساز نباشد.
- کافئین: مصرف بیش از حد نوشیدنی هایی که کافئین دارند، مانند چای و قهوه، ممکن است فشار خون را افزایش دهد.
- شیرینی ها و شکلات: مصرف بیش از حد شیرینی ها و شکلات ممکن است منجر به افزایش فشار خون شود.
- سیگار: سیگاریها معمولاً فشارخون بالایی دارند و سیگار زدن ممکن است فشار خون آنها را بیشتر کند.